هاله های دگرسانی و رابطهء آن با مینرالیزاسیون کانسار مس پورفیری دره زار و منطقه بندی ژئوشیمیایی آن (در ناحیه پاریز کرمان)

کانساز مس دره زار در منطقه کوهستانی بند ممزار و 8 کیلومتری جنوب سرچشمه قرار دارد. توده نفوذی بوجود آورنده کانسار یک توده ساب ولکانیک از نوع گرانودیوریت پورفیری بوده که در زمان الیگومیوسن در سنگ های آتشفشانی رسوبی ائوسن نفوذ نموده و موجب کانی سازی مس و مولیبدن گشته است . دره زار پورفیری از فنوکریست های فلدسپات ، بیوتیت و کوارتز در زمینه ای میکروگرانولار از کوارتز و آلکالی فلدسپات تشکیل یافته است . کانسار توسط گسل راستگردی که از محل رودخانه دره زار می گذرد به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شده و باعث جابجایی این دو قسمت نسبت هم گردیده است . محلول های هیدروترمال در منطقه بشدت تاثیر کرده و باعث آلتراسیون شدید در دره زار گشته است . دگرسانی های پروپیلیتیک ، آرژیلیک و فیلیک طی بررسی های انجام شده شناسایی و نقشه آنها تهیه شده است . دگرسانی فیلیک در بعضی نقاط با دگرسانی آرژیلیک دارای هم پوشانی می باشد. بدلیل بالا بودن پیریت ، زون فیلیک در اکتشافات ژئوفیزیکی ازخود آنومالی نشان داده است و مقدار زیادی از کانی سازی مس در منطقه فیلیک صورت پذیرفته است . سه مرحله کانی سازی هیپوژن و یک مرحله سوپرژن برای دره زار می توان متصور شد. قسمت اعظم کالکوپیریت در مرحله دوم در طول شکاف های پرشده از پیریت شکل گرفته اند . درضمن شرایط مناسب برای پدیده غنی شدگی سوپرژن بیشتر در مناطقی ایجاد شده که کانی سازی اولیه مس در آنجا بیشتر صورت پذیرفته است ، بخش بالایی زون سوپرژن در عمقی حدود 35 متر قرار داشته و ضخامت زون سوپرژن بطور متوسط 34 متر می باشد. بررسی انتشار ژئوشیمیائی عناصر و عیار عادی و غیرعادی آنها و ارتباطشان بازون های دگرسانی حاکی از این مطلب است که عناصر b , zn , y , fe , se , mo,, cu دارای توزیع غیرعادی بوده و زون بندی آنها همانند سایر کانسارهای مس پورفیری می باشد و میتوان از نتایج بدست آمده در اکتشاف سایر کانسارها استفاده نمود. مطالعه بر روی عناصر دیگر یعنی co , na , sr , sc , ga , v , pb , cr , ni , ba نتایج قانع کننده ای را ببار نیاورده است . در مورد ژنزکانسار با درنظر گرفتن اطلاعات موجود و بررسی های صورت پذیرفته میتوان گفت که کانی سازی انجام شده در دره زار از تیپ پورفیری بوده و ااز مدل لوول و گیلبرت پیروی میکند. میزان ذخیره ماده معدنی 41000000 تن با عیار حدود 7ˆ0 درصد مس و مقدار تناژ باطله برداری بطور میانگین 18 میلیون تن است . با استناد به بررسی های انجام شده بر روی کارهای اکتشافی قبلی این موضوع مسلم است که عملیات مزبور کافی نبوده و امکان افزایش ذخیره بسیار محتمل می باشد و اکتشافات تکمیلی می بایست صورت پذیرد تا به مرحله ای برسیم که شرایط مطالعات فنی - اقتصادی فراهم شود.